Tiêu xương răng là tình trạng suy giảm mật độ, chiều cao và thể tích của xương ổ răng quanh chân răng do nhiều nguyên nhân như mất răng hoặc viêm nha chu. Đây là một vấn đề phổ biến nhưng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng ăn nhai, thẩm mỹ khuôn mặt và khả năng phục hình răng về sau. Trong bài viết này, Sổ tay ăn dặm cùng bạn tìm hiểu về tiêu xương răng là gì? Hướng dẫn cách phòng ngừa và điều trị tiêu xương răng
Tiêu xương răng là gì?
Tiêu xương răng hay tiêu xương ổ răng là tình trạng suy giảm chiều cao, mật độ, số lượng và thể tích xương ở vùng xương quanh chân răng. Hiện tượng này xảy ra khi xương ổ răng không còn được kích thích do mất răng hoặc bị viêm nhiễm, khiến xương dần bị tiêu biến theo thời gian. Tiêu xương ổ răng làm giảm khả năng nâng đỡ răng, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và thẩm mỹ, và có thể cản trở việc trồng răng giả sau này nếu không được xử lý kịp thời.
Đặc điểm của tiêu xương răng
Tiêu xương ổ răng là tình trạng suy giảm mật độ, chiều cao, số lượng và thể tích của xương ở vùng ổ răng và xung quanh chân răng. Đặc điểm của tiêu xương ổ răng bao gồm:
- Mất đi chiều rộng (theo chiều ngang) của xương ổ răng tại vị trí mất răng, làm phần xương bị lõm xuống, tạo vùng trũng so với vùng xương xung quanh. Nướu tại vị trí này cũng có xu hướng tụt và co lại.
- Giảm chiều cao (theo chiều dọc) của xương, phần xương vùng mất răng thấp xuống và trũng sâu hơn so với các vùng xương kế cận.
- Suy giảm mật độ và chất lượng của xương xung quanh chân răng do thiếu lực nhai kích thích. Xương ở vùng này mềm và dễ bị tổn thương bởi vi khuẩn hoặc mất răng lâu ngày.
- Răng bên cạnh vùng mất xương có thể bị xô lệch, lung lay hoặc di chuyển vào vùng trống do mất sự nâng đỡ của xương.
- Tiêu xương ổ răng dễ gây tụt nướu, lộ chân răng, tăng nguy cơ viêm nhiễm và mất chức năng ăn nhai, lệch khớp cắn. Quá trình tiêu xương diễn ra mạnh nhất trong vòng 12 tháng đầu sau mất răng với tỷ lệ tiêu xương đến 25% thể tích xương tại vị trí mất răng.
Thông thường, tiêu xương ổ răng liên quan chặt chẽ với viêm nha chu, mất răng lâu ngày, và thiếu lực kích thích từ răng. Các hình thức tiêu xương phổ biến là tiêu theo chiều ngang, chiều dọc và tiêu xương khu vực xoang hàm ở hàm trên.
Hậu quả của tiêu xương ổ răng
Tình trạng tiêu xương răng có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe răng miệng và thẩm mỹ của khuôn mặt. Các hậu quả chính gồm:
Tụt nướu:
Khi xương ổ răng bị tiêu, chiều cao và độ rộng của thành xương giảm, không còn nâng đỡ nướu làm nướu tụt thấp, bờ nướu mỏng dần, chân răng lộ ra tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây mất thẩm mỹ vùng chân răng.
Di răng:
Các răng cạnh vùng bị tiêu xương có thể di chuyển lệch sang phía trống, gây xô lệch, nghiêng vẹo, làm yếu răng và ảnh hưởng chức năng ăn nhai.
Tiêu xương hàm:
Tiêu xương răng dẫn đến tiêu xương hàm trên và dưới, làm thay đổi kích thước hàm, rõ nhất ở người mất nhiều răng hoặc toàn hàm, khiến hàm trũng, giảm mật độ xương.
Răng dễ lung lay:
Xương hàm mất dần cầu nâng đỡ nên chân răng dễ bị lệch, làm răng xô lệch và lung lay, dẫn đến nguy cơ mất răng.
Suy giảm chức năng ăn nhai:
Xương tiêu và răng lệch làm lệch khớp cắn, lực cắn yếu không đủ để nghiền thức ăn, gây khó khăn khi ăn uống.
Móm và già nua sớm:
Tiêu xương hàm làm má hóp vào trong, gây biến dạng khuôn mặt, da nhăn nheo, khiến mặt già nua và móm sớm, đặc biệt rõ ở trường hợp tiêu xương toàn hàm.
Cản trở phục hình răng:
Xương tiêu và răng di lệch khiến việc trồng lại răng giả hoặc cấy ghép implant trở nên khó khăn hoặc không thể thực hiện dễ dàng.
Do đó, tiêu xương răng là trạng thái nguy hiểm cần được phát hiện và điều trị sớm để hạn chế các biến chứng trên, bảo vệ chức năng và thẩm mỹ răng miệng cũng như khuôn mặt.
Phòng ngừa tiêu xương răng
Cách phòng ngừa tiêu xương ổ răng hiệu quả bao gồm:
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là thực phẩm giàu canxi (sữa, phô mai, cá hồi, rau xanh) và vitamin D (trứng, cá béo, sữa) giúp duy trì mật độ và sức khỏe xương ổ răng.
- Duy trì vệ sinh răng miệng tốt bằng cách đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày sử dụng kem đánh răng chứa fluoride, làm sạch kỹ các kẽ răng bằng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để ngăn vi khuẩn gây viêm nướu và viêm nha chu.
- Khám răng định kỳ ít nhất 6 tháng một lần để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, xử lý kịp thời các bệnh lý răng miệng có thể dẫn đến tiêu xương.
- Hạn chế ăn các loại thực phẩm và đồ uống có nhiều đường, axit hoặc có hại cho men răng và xương hàm; đồng thời tránh hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe xương.
- Nếu mất răng, nên trồng răng Implant càng sớm càng tốt để duy trì kích thích lực lên xương hàm, ngăn ngừa tiêu xương và giữ cấu trúc thẩm mỹ khuôn mặt.
- Tập luyện thể thao đều đặn giúp tăng cường sức khỏe xương nói chung và hỗ trợ phòng tránh loãng xương, tiêu xương răng.
Những biện pháp này giúp ngăn chặn quá trình tiêu xương ổ răng, duy trì chức năng, thẩm mỹ và sức khỏe răng miệng lâu dài.
Điều trị tiêu xương răng thế nào?
Điều trị tiêu xương răng chủ yếu dựa vào các phương pháp nhằm phục hồi cấu trúc xương và chức năng ăn nhai:
- Trồng răng Implant là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Trụ implant làm bằng Titanium được cấy vào trong xương hàm thay thế cho chân răng thật đã mất, kích thích xương phát triển và ngăn ngừa tiêu xương tiếp tục. Sau khi trụ implant tích hợp chắc chắn với xương, bác sĩ sẽ gắn mão sứ tương tự răng thật lên trên để hoàn thiện phục hình.
- Với các trường hợp xương hàm đã bị tiêu nhiều, không còn đủ xương để đặt trụ implant, bác sĩ sẽ tiến hành ghép xương nhân tạo hoặc ghép xương tự thân (xương hàm, xương cằm, xương hông) để bù đắp lượng xương thiếu hụt, tạo điều kiện cho việc cấy ghép implant sau này.
- Phẫu thuật nâng xoang hàm cũng là kỹ thuật được áp dụng nhằm tăng diện tích bề ngang xương hàm trên, hỗ trợ tích hợp trụ implant hiệu quả.
- Bên cạnh đó, cạo vôi răng định kỳ giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn gây viêm nướu, viêm nha chu – nguyên nhân chính dẫn đến tiêu xương răng.
- Việc điều trị sớm kết hợp với quá trình chăm sóc răng miệng hợp lý sẽ giúp hạn chế tiến triển tiêu xương và cải thiện thẩm mỹ cũng như chức năng ăn nhai cho người bệnh.
Tóm lại, các phương pháp điều trị tiêu xương răng hiện nay có thể giúp phục hồi và ngăn chặn tổn thương xương, đặc biệt là trồng răng Implant kết hợp ghép xương khi cần thiết là giải pháp tối ưu nhất.
Trên đây chúng tôi đã cung cấp cho bạn các thông tin quan trọng về tiêu xương răng là gì? Tiêu xương răng không chỉ gây ra mất răng, lệch lạc răng, mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống do suy giảm chức năng ăn nhai và làm biến dạng khuôn mặt nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách và điều trị sớm các bệnh lý liên quan là yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa và kiểm soát tình trạng tiêu xương hiệu quả.